NASA, evrenin en ayrıntılı ve renkli 3D haritasını oluşturmak için SPHEREx adlı yeni bir misyon başlatmaya hazırlanıyor. Bu görev, gökyüzündeki her pikseli analiz ederek nesnelerin bileşenlerini ve uzaklıklarını belirlemeyi amaçlıyor. Bu veriler, evrenin en temel gizemlerini aydınlatmak için kullanılacak.
SPHEREx Görevi ve Fırlatılması
SPHEREx, 28 Şubat Cuma günü uzaya fırlatılacak ve iki yıl boyunca gökyüzünü dört kez tarayacak. Görev tamamlandığında, gökyüzündeki her nokta, 102 farklı kızılötesi renk tonuyla kaydedilmiş olacak. Bu, daha önce hiçbir tüm-gökyüzü haritasında görülmemiş bir ayrıntı seviyesi sunacak. NASA Jet Propulsion Laboratory’den astrofizikçi ve SPHEREx proje bilimcisi Olivier Doré, “Gökyüzündeki her şeyi inceleyeceğiz ve her pikselin spektrumunu ölçeceğiz. Gezegenler, yıldızlar, galaksiler ve kuyruklu yıldızlar dahil olmak üzere her tür nesneyi analiz edeceğiz” dedi. Bu veriler, evrenin genel yapısını ve bileşimini anlamaya yönelik büyük bir adım olacak.
SPHEREx’in Üç Temel Bilimsel Hedefi
SPHEREx’in üç ana hedefi bulunuyor:
- Büyük Patlama’dan hemen sonra evrenin nasıl göründüğünü araştırmak.
- Tüm galaksilerden yayılan ışığı haritalayarak evrendeki ışığın toplam miktarını ölçmek.
- Samanyolu’ndaki su ve yaşam için kritik diğer elementlerin varlığını belirlemek.
Bu hedeflere ulaşmak için SPHEREx, evrendeki ışığın spektrumlarını analiz edecek ve ışık kaynağının uzaklığına ve hareket yönüne dair bilgiler sunacak.
450 Milyon Galaksinin Haritası Çıkarılacak
SPHEREx’in sonunda oluşturacağı 3D harita, 450 milyon galaksinin göreceli konumlarını içerecek. Bu veriler, evrenin erken döneminde gerçekleştiği düşünülen kozmik enflasyon teorilerini test etmek için kullanılacak. Eğer galaksiler, evrenin her bölgesinde aynı yoğunlukta dağılmışsa, basit bir enflasyon modeli desteklenebilir. Ancak, dağılım düzensizse, bu bilinmeyen fiziksel süreçlerin devrede olabileceğini gösteriyor.
Evrenin Tarihindeki Tüm Işığı Ölçmek
SPHEREx, evrenin başlangıcından bu yana yayılan tüm ışığı hesaplamak için kullanılacak. Bu veriler, ışığın nereden geldiğini, ne zaman yayıldığını ve zaman içinde nasıl değiştiğini anlamaya yardımcı olacak. Işığın evrimi, bilim insanlarının evrenin tarihini daha iyi anlamalarına olanak tanıyacak.
Galaksimizde Yaşamın İzlerini Aramak
SPHEREx, Samanyolu’ndaki su buzu, karbon dioksit ve karbon monoksit gibi yaşam için kritik bileşenleri araştırarak, potansiyel olarak yaşanabilir gezegenlerin oluşum koşullarını aydınlatacak. Bu elementlerin moleküler bulutlardaki varlığı, bu bileşenlerin genç gezegenlere taşınma olasılığını artırıyor.
SPHEREx’in topladığı veriler, James Webb Uzay Teleskobu (JWST) gibi daha derin görüş yeteneğine sahip gözlemevleri ile birleştirilerek bilim insanlarına daha kapsamlı analiz fırsatı sunacak. Gary Melnick (SPHEREx ekibinden), “SPHEREx ilginç bir keşif yaparsa, Webb bunu daha yüksek çözünürlükle inceleyebilir. Bu iki teleskop, güçlü bir ortaklık oluşturabilir.” dedi.