NASA, Dünya dışındaki ilk hava aracı kazasıyla ilgili detaylı bir açıklama yaptı. 2021 yılında Mars’a indirilen Ingenuity, başka bir gezegende uçan ilk hava aracı olarak tarihe geçmişti. Ancak beklentilerin çok ötesinde performans gösteren bu yenilikçi helikopter, 72. uçuşu sırasında bir kaza geçirerek faaliyetlerine son verdi.
Ingenuity’nin Olağanüstü Başarısı ve Beklenmeyen Sonu
Mars’a ilk inişinde 30 gün içinde sadece 5 uçuş gerçekleştirmesi planlanan Ingenuity, bu sınırı aşarak yaklaşık 3 yıl boyunca Kızıl Gezegen’de başarılı bir şekilde uçuşlar gerçekleştirdi. Ancak 18 Ocak’taki 72. uçuşunda, kalkıştan sadece 19 saniye sonra alçalmaya başladı ve yere çakıldı. Rotor arızası nedeniyle bir daha havalanamayan helikopter, hala Mars’tan veri göndermeye devam ediyor.
NASA’nın 11 Aralık’ta yayımladığı raporda, bu olayın başka bir gezegende gerçekleşen ilk hava aracı kazası olduğu vurgulandı. Araştırmacılar, kazanın Mars’ın düz ve pürüzsüz yüzey yapısından kaynaklandığını ifade etti.
Navigasyon Sisteminin Karşılaştığı Zorluklar
Mars’ın Jezero Krateri’nde uçuş yapan Ingenuity’nin, kum şeritleriyle dolu bir bölgede kazaya uğradığı belirtildi. Helikopterin navigasyon sistemi, çevresini analiz ederek iniş sürecinde gerekli verileri sağlamaktan sorumluydu. Ancak yüzey şekillerinin eksikliği, sistemin doğru konumunu belirleyememesine yol açtı.
NASA’nın raporunda şu ifadeler yer aldı:
“72. uçuş sırasında elde edilen veriler, kalkıştan yaklaşık 20 saniye sonra navigasyon sisteminin takip edebileceği yeterli yüzey şekli bulamadığını gösteriyor.”
Helikopterin ilk pilotu Håvard Grip, bu kazanın en olası sebebinin yüzey dokusunun yetersizliği olduğunu belirtti. Grip, “Elimizdeki verilere göre birden fazla ihtimal mevcut, ancak yüzey şekillerinin eksikliği navigasyon sisteminin minimum bilgiyle çalışmasına sebep oldu,” diyerek bu durumu değerlendirdi.
Geleceğe Yönelik Planlar ve Yeni Nesil Helikopterler
Ingenuity, hareketsiz kalmasına rağmen Mars’tan bilgi göndermeye devam ediyor. Bu bilgiler, gelecekte Mars’a gönderilecek araçların teknolojik gelişimine katkı sağlıyor. Helikopter, doğrudan iletişim kuramasa da elde ettiği verileri Perseverance aracı aracılığıyla dünyaya iletiyor.
NASA ekibi, kazadan elde edilen bilgilerin, Ingenuity’nin halefi olacak yeni nesil helikopterlerin geliştirilmesinde rehber olacağını ifade etti. Henüz tasarım aşamasında olan bu helikopterlerin, birkaç kilogram bilimsel ekipman taşıması ve günlük 3 kilometre mesafe kat etmesi planlanıyor.
Mars’ta Araştırmalar Sürecek
Amerikan Jeofizik Birliği’nin 11 Aralık’taki toplantısında sunulan bu bulgular, NASA’nın Kızıl Gezegen’e olan ilgisinin süreceğini gösteriyor. Ingenuity’nin başlattığı bu bilimsel yolculuk, Mars’ın keşfi konusunda yeni teknolojilerin kapısını aralıyor.