Bilim insanları, Samanyolu Galaksisi’nin merkezinde bulunan Sagittarius A*’da sürekli patlamaların meydana geldiğini ve bu olayın karanlık ve gizemli bir ışık şovu gibi göründüğünü keşfetti. James Webb Uzay Teleskobu, bu süper kütleli kara deliğin etrafında yaşanan bu patlamaları bir yıl boyunca gözlemleyerek çok ilginç bulgular elde etti. Sagittarius A*, 26 bin ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve Güneş’in yaklaşık 4 milyon katı kütleye sahip dev bir kara delik.
Sagittarius A’nın Hareketli Yığılma Diski*
Gökbilimciler, Sagittarius A’nın* etrafındaki yığılma diski üzerinde yaptıkları gözlemlerle kara deliğin faaliyetleri hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalışıyorlar. Yığılma diski, kara deliğin etrafındaki gaz ve plazma birikintilerinin dönerken ortaya çıkardığı çok yoğun bir bölgeyi tanımlar. Ancak, bugüne kadar bu gökcismi uzun süreli gözlemlere tabi tutulamamıştı. NASA‘nın James Webb Uzay Teleskobu ile yapılan araştırmalar sonucunda, kara delik ve çevresindeki gaz diski hakkında daha önce bilinmeyen bazı detaylar ortaya çıktı. Uzun süre boyunca yapılan gözlemler, kara deliğin düşündüğümüzden çok daha aktif olduğunu gösterdi.
Patlamalar ve Yığılma Diskindeki Kaos
Sagittarius A*’nın etrafındaki yığılma diski, günde 5-6 büyük patlama ve bunun arasında küçük birkaç patlama daha yaşıyor. Bu patlamalar, sürekli olarak değişen ve kabaran bir parlaklıkla gerçekleşiyor. NASA, bu durumu “Samanyolu’nun merkezindeki süper kütleli kara delik, disko topu tarzı bir ışık gösterisiyle birlikte bir parti veriyor gibi görünüyor” şeklinde ifade etti. Çalışmanın başyazarı Farhad Yusef-Zadeh, bu tür patlamaların bir düzen içinde gerçekleşmediğini ancak sürekli bir değişim gösterdiğini belirtti. Yusef-Zadeh, “Yığılma diski türbülansla dolu çok kaotik bir bölge ve gaz, kara deliğe yaklaştıkça yüksek kütleçekimi altında daha da kaotik hale geliyor,” diye açıkladı.
Patlamaların Sırları: İki Farklı Süreç
Bilim insanları, bu patlamaların tam olarak nasıl oluştuğunu henüz çözememiş olsa da, iki ayrı sürecin işlediğinden şüpheleniyorlar. Yusef-Zadeh, küçük patlamaların sönük titreşimlere yol açtığını ve bu titreşimlerin gazın sıkışmasınıve kısa radyasyon patlamalarını tetiklediğini düşünüyor. Bu olay, Güneş’in manyetik alanındaki sıkışmalar ve güneş patlamaları ile benzer bir yapıya sahip. Kara deliğin etrafındaki ortam, çok daha enerji yüklü ve bu patlamalar çok daha şiddetli olabiliyor.
Daha büyük ve parlak patlamalar ise, iki manyetik alan çizgisinin çarpışarak ışık hızına yakın hızda parçacıkların uzaklaşmasına neden oluyor. Bu patlamalar, yığılma diskinin gaz ve plazma yapılarının etkisiyle ortaya çıkıyor ve büyük enerji açığa çıkarıyor.
Kısa ve Uzun Dalga Boylarındaki Farklar
Araştırmacılar, patlamaları kısa dalga boyları ve uzun dalga boylarında gözlemlediler. Kısa dalga boyları, patlamaların daha hızlı sönmesine neden oluyor. Ekip, bu durumun patlamalardaki parçacıkların yüksek dalga boylarında daha hızlı enerji kaybetmesinden kaynaklandığını düşünüyor. Bu şaşırtıcı keşif, kara deliğin etrafındaki patlamaların karmaşık ve beklenmedik doğasını bir kez daha gözler önüne serdi.
Kara Deliğin Gizemini Aydınlatmak İçin Daha Fazla Gözlem
Bilim insanları, Sagittarius A*’nın etrafındaki patlamaları daha iyi anlayabilmek için 24 saat kesintisiz gözlem yapmayı planlıyor. Bu gözlemler, kara deliğin gizemli dünyasını çözmek için büyük bir adım olabilir. Elde edilen veriler, hem kara deliklerin doğası hakkında daha fazla bilgi edinmemize olanak tanıyacak hem de evrenin en karanlık ve gizemli bölgesinin daha iyi anlaşılmasını sağlayacak.