NASA ve SpaceX, SPHEREx astrofizik gözlemeviyle gökyüzünü haritalandırmaya hazırlanıyor. Falcon 9 roketinin fırlatılışı 2025 yılı Şubat ayının sonunda gerçekleşecek. Bu görev, evrenin sırlarını keşfetmek için önemli bir adım olacak.
SPHEREx Nedir ve Görevi Neleri Kapsıyor?
SPHEREx (Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization and Ices Explorer), NASA tarafından geliştirilen ve SpaceX tarafından uzaya gönderilecek bir astrofizik gözlemevidir. Gökyüzünün tamamını 3D olarak haritalandıracak olan bu araç, evrenin kökenine ve yaşamın yapı taşlarına dair önemli ipuçları sunacak.
- Boyut ve Konum: Küçük bir otomobil boyutlarındaki SPHEREx, Dünya’nın etrafında kutup yörüngesine girecek. Bu yörünge, küre şekline benzer bir şekilde tüm gökyüzünü taramasına olanak sağlayacak.
- Renkli Haritalama: SPHEREx, gökyüzünü 102 farklı ışık dalga boyunda haritalandırarak yüz milyonlarca yıldız ve galaksiyi detaylı bir şekilde görüntüleyecek.
SPHEREx’in Bilimsel Hedefleri

SPHEREx, üç ana bilimsel hedef doğrultusunda çalışacak. Bu hedefler, evrenin kökeninden yaşamın yapı taşlarına kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor.
1. Kozmik Enflasyonu Anlamak
Büyük Patlama’dan hemen sonra uzayın trilyonlarca kat genişlemesiyle meydana gelen kozmik enflasyon, evrenin oluşum sürecini anlamak için kritik öneme sahiptir. SPHEREx, yüz milyonlarca galaksinin dağılımını inceleyerek bu fenomenin ardındaki fiziksel süreçleri daha iyi aydınlatacak.
2. Gizli Galaksileri ve Işık Kaynaklarını İncelemek
SPHEREx, bireysel olarak gözlemlenemeyen gizli galaksilerden gelen ışık da dahil olmak üzere, evrenin ışık kaynaklarını inceleyecek. Bu çalışma, evrende radyasyon yayan tüm nesnelerin ve kaynakların daha eksiksiz bir haritasını oluşturacak.
3. Samanyolu’nda Yaşamın Yapı Taşlarını Keşfetmek

SPHEREx’in bir diğer önemli hedefi, su, karbondioksit ve diğer buzlu bileşiklerin Samanyolu Galaksisi’ndeki yerini ve bolluğunu tespit etmek. Bu araştırma, bu bileşiklerin yeni oluşan gezegenlere dahil edilme potansiyelini anlamamıza yardımcı olacak.
Neden Önemli?

SPHEREx görevi, yalnızca bugünün değil, geleceğin astronomları için de devrim niteliğinde bilgiler sağlayacak. Kozmik enflasyon, galaktik ışık ve yaşamın yapı taşlarına dair toplanacak veriler, evrenin tarihine ve geleceğine ışık tutacak.
- Evrensel Bilgiler: Görev, evrenin yapısını ve genişleme sürecini daha iyi anlamamıza yardımcı olacak.
- Gelişmiş Teknoloji: SPHEREx’in sağladığı veriler, gelecekteki uzay araştırmalarında kullanılacak yeni teknolojilere ilham kaynağı olacak.