Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (UUİ) hafta sonu yaşanan bir olay, astronotları alarma geçirdi. Rus Progress kargo aracının istasyona bağlanmasının ardından yayılan beklenmedik bir koku, güvenlik önlemlerinin alınmasına neden oldu. Uzayda bu tür durumlar sıradan bir rahatsızlık olmanın ötesinde, toksik maddelerin varlığına işaret edebileceği için büyük önem taşıyor.
Gizemli Koku ve Hava Damlacıkları
Progress kargo aracı, UUİ’ye gıda, su, tıbbi malzeme ve bilimsel ekipman gibi hayati öneme sahip malzemeler taşıyordu. Ancak araç, bağlandıktan kısa bir süre sonra alışılmadık bir koku ve havada süzülen küçük damlacıklarla dikkat çekti. Bunun üzerine astronotlar:
- Geçiş kapısını hızla kapattı.
- Hava temizleyicileri devreye soktu.
- Durumun etkilerini izlemek için kontroller başlattı.
Ertesi gün yapılan hava kalitesi ölçümleri, ortamın normale döndüğünü gösterdi.
Mürettebat Güvende
UUİ’nin resmi açıklamasında, mürettebatın güvende olduğu ve herhangi bir tehlike bulunmadığı belirtildi. Kapalı olan geçiş kapısının tekrar açılması için çalışmalar devam ediyor. Bu sırada, Rus kozmonotların hava temizleme işlemleri sırasında koruyucu ekipman kullandığı bildirildi.
Russian Space Web haber sitesine göre, kokunun kaynağının Progress aracının bağlantı mekanizmasındankaynaklanmış olabileceği değerlendiriliyor.
Uzayda Koku: Olağandışı Bir Durum
UUİ gibi kapalı ortamlarda kötü kokular, yalnızca rahatsızlık vermekle kalmaz, aynı zamanda toksik maddeler ve gaz salımı gibi tehlikeli durumlara işaret edebilir. NASA yetkilileri, kokunun kaynağının büyük olasılıkla malzemelerin vakum ve ısıya maruz kalmasıyla ortaya çıkan gaz salımı (outgassing) fenomeni olduğunu belirtti.
Gaz Salımı ve Riskleri
- Cihazlara zarar: Hassas ekipmanların yüzeylerinde paslanmaya veya sinyal bozulmalarına neden olabilir.
- Tarihi örnekler: Apollo 8 görevinde bir silikon conta gaz salımı yaparak bir gözlem penceresini geçici olarak kullanılamaz hale getirmişti.
Bu nedenle, UUİ’de kötü kokuların kaynağını araştırmak kritik bir öncelik taşıyor.
Kokunun Kaynağı Araştırılıyor
Araştırmalar, kokunun yalnızca Progress kargo aracından kaynaklanmadığını, bağlantı mekanizmasının sorunun bir parçası olabileceğini gösteriyor. Eğer durum böyleyse, bu problem aracın Dünya’ya dönüşü sonrasında da devam edebilir. Uzmanlar, bu tür olayların kapalı alanlarda çalışan astronotlar için taşıdığı risklere dikkat çekiyor.
Uzay İstasyonunda Risklerin Önemi
UUİ gibi hassas bir ortamda, en küçük sorunlar bile büyük sonuçlara yol açabilir. Uzayda yaşanan bu olay, hem teknik ekipmanların güvenilirliğini hem de astronotların karşılaşabileceği potansiyel tehlikeleri bir kez daha gündeme getirdi.
NASA ve Rus Uzay Ajansı, bu tür olayların tekrarını önlemek için araçların bağlantı mekanizmalarını ve gaz salımı süreçlerini detaylı bir şekilde incelemeyi planlıyor.